Dünya sağlık örgütüne göre; 45-59 yaş arası orta yaş, 60-74 yaş arası yaşlılık, 75-89 yaş arası ileri yaşlılık, 90 ve üzeri yaşlar ihtiyarlık olarak tanımlanmaktadır.

Günümüzde az gelişmiş ülkelerde ortalama yaşam süresi 48 yıl iken, Japonya’da gibi ülkelerde bu rakam 80 yıla kadar çıkar. Bazı  bilim adamlarına göre ise  insanlar 150 yıl yaşayabilirler. Bunu başarabilmek için yeterli ve dengeli beslenmek, fiziksel aktivite ve stressiz yaşam gerekmektedir.

Yapılan çalışmalarda yaşlılarda besinsel eksikliklerin çok sık olduğu gözlenmiştir. Donanımlı bir bakımdan yoksunluk, tek başına yaşama, bilgisizlik, eve kapanma, bedensel yetersizlik, yoksulluk, hastalıklar, artan gereksinim, emilim bozuklukları, diş sorunları nedeni ile çiğnemede güçlükler, alkol ve ilaç kullanımı, iştahsızlık besin eksikliklerinin temel nedenleridir.

Yaşlanma ile  beraberinde gelen  diş kayıpları, iştahsızlık, besin öğelerinin sindirimi ve emilimin azalması, tat ve koku almada azalma gibi etkenler beslenmeyi olumsuz etkileyebilmektedir Yaşlılarda metabolizmanın yavaşlaması ve fiziksel aktivitelerin azalması genelde enerji ihtiyacının azalmasını da beraberinde getirir Çeşitli vitamin ve benzeri takviyelerin yanında yeterli ve dengeli beslenme şarttır.  Bu şekilde yaşlının yaşam süresi ve kalitesi arttırılabilir.

Yaşlılıkta bazı gıdalara gereksinim artar. Bazılarına da gereksinim azalır. Sağlıklı beslenebilmek için bütün besin gruplarının yaşa, cinsiyete, kiloya ve fiziksel aktiviteye göre düzenlenmesi gereklidir. Bugün ülkemizde yaşlı nüfusun artmakta olduğu bilinen bir gerçekliktir. Yaşlılığa bağlı hastalıkların ( koroner kalp hastalığı, diyabet,  kanser ve damar hastalıkları v.b…) en aza indirilebilmesi için beslenme önemli faktördür.

Yaşlılıkta düzenli beslenmenin önemli olduğu göz önünde bulundurulmalı, kullanılan ilaçların besinlerle etkileşimde olabileceği de düşünülerek gerekirse bir hekim kontrolünde sağlıklı ve dengeli beslenmeye dikkat edilmelidir.

Genel öneriler:

• Yağ, şeker, tuz tüketiminizi azaltın.
• Yağı alınmış süt ve yoğurt kullanın.
• Günde ortalama 2.5 litre su için.
• Diyet lifi içeren sebze, meyve, tahıl, kuru baklagilleri tüketin
• Kan bulgularınıza uygun olarak antioksidan vitaminler alın.
• Haftada 2 kez balık tüketin
• Etli pişirilen yemeklere dışarıdan yağ ilave etmeyin, eti kendi yağı ile pişirin.
• Katı yağ tüketiminizi azaltın.

Yaşlandıkça, aktif ve doyurucu bir yaşamın tadını çıkarmaya devam etmek için sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek önemlidir. Bunu, düzenli egzersiz, doğru beslenme ve sosyal olarak aktif kalmak gibi alışkanlıklara odaklanarak yapabilirsiniz.

Sosyalleşmek Önemli

Yaşlandıkça sosyal olarak bağlantıda kalmak fiziksel ve zihinsel sağlığınızı korumak için çok önemlidir. Daha fazla sosyal etkileşim içinde olan insanlar, genellikle daha sağlıklı bireylerdir. Sosyal etkileşim olumlu duygular getirir ve stresi azaltır. Sosyal olarak aktif olan yaşlılarda aynı zamanda Alzheimer  oranları da düşmektedir.

Sosyal olarak aktif kalmanın bir yolu grup etkinliklerine katılmaya çalışmaktır. Sağlıklı bir yemek yemek ya da bir arkadaşınızla yürüyüş yapmak, bağlantıları ve arkadaşlıkları sürdürmenin harika yollarındandır. Küçük grup egzersiz dersleri, bir egzersiz programına devam etmenize ve bir kamera duygusu yaratmanıza yardımcı olacaktır. Yaşlı bakım evlerindeki sosyal ortamın sağladığı avantajlar da azımsanamaz.

Egzersiz

Yaşlandıkça egzersiz yapmak, kalp hastalığı riskimizi azaltmak için çok önemlidir. Egzersiz, yüksek kolesterol ve yüksek tansiyon gelişme riskini azaltır. Ayrıca yorgunluk ve nefes darlığının azaltılmasına yardımcı olabilir ve günlük hayatınızda keyif aldığınız tüm aktiviteleri sürdürmenizi sağlar. Egzersiz sadece kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olmakla kalmaz, yaşam kalitesini de arttırır. Aritmiler, lipid profili değişiklikleri ve insülin duyarlılığı gibi yaşa bağlı kalp değişiklikleri olabilir, ancak bunlar aktif kalarak önlenebilir. Son olarak, egzersiz, artan kalp sorunları riski ile ilişkili olan stresi azaltmaya yardımcı olur.

Amerikan Kalp Birliği, her hafta 150 dakikaya kadar orta şiddette aerobik fiziksel aktivite (tempolu yürüme gibi) veya 75 dakika şiddetli şiddette aerobik fiziksel aktivite (koşu, koşma gibi) veya her hafta bir kombinasyonunun çalışmasını önerir.

Sakatlanmalara dikkat

Yaşlandıkça, bedenlerimiz yaşlıları egzersiz sırasında yaralanmaya daha yatkın kılan bazı dejeneratif değişiklikler ve elastikiyet değişikliklerinden geçer. Denge bozulabilir ve kullandığımız bazı ilaçlar egzersiz performansımızı etkileyebilir. Hassas vücut parçaları (omuzlar) için daha hafif ağırlık kullanın ve yüksek riskli egzersizlerden kaçının.

Kaynaklar:
American Heart Association
Centers for Disease Control and Prevention
National Center for Biotechnology Information